'De meeste coaches doen
meer kwaad dan goed'
@Getty Images
Bronvermelding: Hester Zitvast Columnist Telegraaf
Hester Zitvast schrijft over dat wat haar opvalt in het nieuws. Dit keer over het toenemende aantal coaches, terwijl er overal een tekort aan personeel is. „Geen onderwijzers te vinden en geen verpleegkundigen te krijgen, maar een overdaad aan slaap- en leefstijlcoaches die vooral bezig lijken te zijn met zichzelf profileren op Instagram. Zal ongetwijfeld allemaal vallen onder ’inkomen manifesteren’. Je zou je ook anders van nut kunnen maken.”
Gejaagd
Op 1 januari 2013 telde Nederland 478 leefstijlcoaches. In 2021 waren dat er ruim 5.000. Het aantal coaches over all nam de afgelopen vijf jaar met 60% toe. Mensen hebben er blijkbaar behoefte aan, aan een helpende hand. Zit je even met je handen in het haar, hoef je maar te googelen op je probleem (’ik voel me zo gejaagd’) en voor je het weet overspoelt het algoritme van social media je met de oplossing: HSP/run-coach Karin kan je in tien sessies al rennend van je stress afhelpen.
Probleemloos
Om coach te worden, hoef je geen opleiding te volgen. Is het je gelukt je slecht slapende kind met ijzeren discipline in een perfect dag- en nachtritme te drillen, dan kun je je probleemloos inschrijven bij de Kamer van Koophandel en een praktijk in slaapcoaching beginnen. Heb je zelf een periode van extreme stress ervaren en ontdekte je dat hardlopen je ontspanning gaf, dan kun je deze relatief eenvoudige oplossing in ruil voor veel geld aanbieden aan anderen.
Omzet
Jullie proeven het al een beetje uit mijn wat zure woorden; ik heb het niet zo op coaches. Als ik vijftien jaar geleden iemand interviewde, had diegene een baan waar we ons allemaal iets bij voor konden stellen. Laborant. Pedagogisch medewerker. Bedrijfsleider in een supermarkt. Fysiotherapeut. Tegenwoordig kan ik de klok erop gelijkzetten: de helft is coach. Of ze doen het ’erbij’. Mental coaches, wandelcoaches, vrouwencoaches, burn-outcoaches, vrijetijdscoaches; you name it, ik heb ze gesproken. Elke keer had ik de neiging naar hun omzet te vragen. Want wat betaalt dat nou uit, een uurtje holistisch leeftstijlcoachen?
Gevaarlijk
Er lopen 100%, zonder twijfel, als een paal boven water, heel wat onbetwistbaar supergoede coaches rond die de grote tekorten in de GGZ nog enigszins kunnen opvangen. Maar omdat je er op papier niets voor hoeft te kunnen, lopen er net zoveel coaches rond die meer kwaad doen dan goed. Zorgelijk vind ik dat. Dat je zelf een keer in een depressie hebt gezeten, maakt je geen expert. Sterker nog; zonder kennis van zaken ben je met jouw gekleurde blik op de materie eerder gevaarlijk.
Hobbyen
En wat ik daarnaast zo ellendig vind: al die veelal zinloze coachingspraktijken kunnen zoveel beter gebruikt worden. Juffen die stoppen in het onderwijs om een kindercoachingspraktijk te beginnen. Verpleegkundigen die hun witte pak aan de wilgen hangen om te gaan leefstijlcoachen. Is coachen niet veelal gewoon een verkapte vorm van een beetje hobbyen en vooral niet deelnemen aan de echte arbeidsmarkt?
Geen financiële onafhankelijkheid
Achter veel vrouwelijke coaches staat, laten we het maar eerlijk benoemen, een man met een dijk van een inkomen. De praktijk biedt geen financiële onafhankelijkheid, hooguit een paar uurtjes werk in de week. Of het biedt een enorme hoeveelheid gebakken lucht met een toef slagroom erop; een coach vertelt je in zo’n situatie niets wat je met een beetje nadenken en gezond verstand niet ook had kunnen concluderen.
Hype
Maar het klinkt allemaal zo leuk, zo lekker interessant. Het bekt veel beter dan juf of verpleegkundige natuurlijk, ’je eigen praktijk runnen’. Intussen hebben we die coaches de hele vorige eeuw nooit nodig gehad en ook nu zijn ze helemaal niet nodig. We denken dat hooguit. De echt belangrijke vacatures blijven onvervuld met alle gevolgen van dien. Het is te hopen dat de hype snel overwaait. De meeste coaches kunnen we namelijk missen als kiespijn en elders heel goed gebruiken.